Święci chrześcijańscy - główni patroni myśliwych

 

Święty Eustachy Rzymski

 

Św. Eustachy Rzymski przed kanonizowaniem był dowódcą wojsk cesarza Hadriana (117-138) i nosił imię Placyd (Placydus). Żył na przełomie I i II w., zamęczony został prawdopodobnie ok. 118 r. Chrześcijaninem został po widzeniu, podczas łowów,  jelenia z świetlistym krzyżem w wieńcu (wg innych z ukrzyżowanym Chrystusem). Jeleń przemówił  do myśliwego ludzkim głosem "Placydzie! czemu mnie prześladujesz? Uwierz we mnie, jestem Chrystus i szukam Ciebie od dawna. Idź do biskupa chrześcijan i ochrzcij się...). Placyd spełnił prośbę Chrystusa
i ochrzcił się z żoną i synami. Otrzymał imię Eustachy (kwitnący). W okresie prześladowania chrześcijan, za trwanie w wierze został z rozkazu cesarza Trajana spalony z rodziną w "spiżowym wole", tj. specjalnym piecu
w kształcie wołu. Kult św. Eustachego był najżywszy w średniowieczu, miał za zadanie wyplenić pogański kult Diany, sam później wyparty został przez kult św. Huberta. W Polsce św. Eustachy był popularnym świętym patronem myśliwych do czasów saskich, a myśliwi prawosławni uważają go za swego głównego patrona. Świętemu poświęcono wiele kościołów, dzieł sztuki (obrazy, witraże, rzeźby, ołtarze).

 

 

 

 

 

 

 

Obraz Pisanella "Wizja św. Eustachego" 14838-1422. Tempera na desce, 54,8 x 66.5 cm, National Galery London.

     

     
     

     

Św. Eustachy z tryptyku A. Durera "Ołtarz Paumgartnerów", olej na desce, 157x161 cm, lewe i prawe skrzydło
z postaciami św. Jerzego i św. Eustachego, Alte Pinathotek Monachium.

     

 

St. Eustachius - wyspa na Karaibach odkryta w 1493 r. przez Krzysztofa Kolumba. Holenderska Gmina Zamorska

Św. Eustachy na witrażu w kościele Mittatharkulam - Tirunelveli w Indiach. Znaczek personalizowany zaprojektowany przez Krzysztofa Mielnikiewicza

   
     

Widzenie św. Eustachego. Po prawej na całości pocztowej grafika F. F. Smitsa "Widzenie św. Eustachego", zbiory prywatne.

     
       

Święty Hubert

       
Hubert (sławny rozumem) urodził się ok 655 roku w Brabancji.
       

   


Kult pogańskiej Diany, zwłaszcza w lesistych Ardenach był wyjątkowo żywy. Na dworze Pipina d' Herstal (na znaczku) przebywał arystokrata Hubert, który poślubił jego córkę.  Hubert polował zaciekle i prowadził hulaszczy tryb życia w obfitujących w zwierzynę Ardenach.

 

Pipin d'Herstal

     
       
Tereny Ardenów, miejsce łowów św. Huberta, są atrakcyjne łowiecko do dzisiaj i są  reklamowane na znakach pocztowych. Reklamy zachęcają do  polowań i ukazują zwierzynę w jaką obfitują tamtejsze łowiska.
       
Seria znaczków "Zwierzyna Ardenów"
       

Datowniki okolicznościowe reklamujące zwierzynę i zachęcające do polowań
       
       

       

Wg powstałych po śmierci Huberta życiorysów hagiograficznych, polującemu w Wielki Piątek łowcy , ukazał się około 695 r. jeleń z krzyżem w wieńcu, przemówił ludzkim głosem zachęcając myśliwca do porzucenia hulaszczego trybu życia i oddania się Bogu: "Hubercie, dlaczego bez potrzeby wyniszczasz zwierzęta i zapominasz o zbawieniu duszy". Przypisano więc widzenie św. Eustachego  Hubertowi, który niebawem został biskupem Tongren Maastricht i Liege.

 
 
Widzenie św. Huberta jest częstym motywem walorów filatelistycznych
         

Św. Hubert zmarł 30 maja 717 r. podczas wizyty w Tervuren, które stało się miejscem, podobnie jak Saint Hubert, kultywowania tradycji łowieckich. Książęta Brabancji wznieśli tu zamek, wokół którego odbywały się polowania.
W parku miejskim wzniesiono kościół pod wezwaniem św. Huberta, w którym pod koniec października odbywają się znane koncerty muzyki myśliwskiej.

         

         

Św. Hubert patronuje nie tylko imprezom myśliwskim, ale także filatelistycznym, co ukazuje stempel okolicznościowy  u góry po  lewej stronie.

         

3 listopada, dzień przeniesienia zwłok św. Huberta do głównego ołtarza w kościele św. Piotra i Pawła w Liege, uznano za dzień świętego, a później za święto myśliwych.

         

         
Ostatecznie w 825 r. doczesne szczątki św. Huberta przeniesiono do Andage, którego nazwę zmieniono na Saint Hubert. Kościół podniesiono do miana bazyliki św. Huberta.
   
List przedznaczkowy z 1846 roku nadany w Saint Hubert do Liege. Przeszedł drogę odwrotną jak szczątki św. Huberta
   

Bazylika św. Huberta na znaczkach i datownikach okolicznościowych

 

Miasto Saint Hubert jest światowym centrum kultu św. Huberta, a katedra  pod jego wezwaniem stała się wizytówką miasta celem pielgrzymek myśliwych z całej Europy, zwłaszcza 3 listopada.
 

         

Legenda o świętym i wizerunek katedry wykorzystywane są przez instytucje, osoby prywatne, organizacje społeczne do promocji miasta, zakładów i do innych celów reklamowych. uwidocznione jest to na poniższych walorach.

 
Miasto Saint Hubert reklamuje się jako europejska stolica łowiectwa i natury

   

Karty pocztowe z nadrukami reklamowymi o motywach hubertowskich.
 
 

Frankatury mechaniczne nabojów myśliwskich "Hubertus" i alkoholu "Jagermeister".
   

"Reklama hurtowni papieru "Wild & Laue

   
Św. Hubert jest symbolem organizacji łowieckich. Na frankaturze mechanicznej umieszczony został w logo Federacji Myśliwskiej w Gminie Meuse (Francja)
   
   

Kościół św. Huberta w Lotzen (Belgia)

 

 

Imieniem św. Huberta nazywano zamki myśliwskieU góry zamek Hubertusburg, po lewej  wybudowany w 1920 r. przez Hendrika Petrusa Berlage dla Antona Kröllera i jego żona Helene Kröller-Müller. Wokół zamku właściciel stworzył ogromny zwierzyniec, a tereny łowieckie obfitujące w zwierzynę były atrakcją dla wielu znamienitych gości.

 

Wieniec hubertowski, wizerunek Diany i inne atrybuty myśliwskie zdobiące kartę pocztową - zaproszenie na polowanie, świadczą o przywiązaniu do tradycji myśliwskich organizatora polowania. Karta nadana 16.11 1902 r. z Christiendstadt.

   

Znaczek personalizowany zaprojektowany przez Krzysztofa. Mielnikiewicza. Grafika na znaczku autorstwa Beaty Gugnackiej ze zbioru autora strony.

 

Atrybutami myśliwskimi świętego są jeleń, krucyfiks w wieńcu, róg myśliwski, oszczep, psy św. Huberta. Atrybutami biskupimi są: stuła, pastorał, księga.

   

Kult świętego rozprzestrzenił sie na całą Europę.
W świątyniach jego imienia pojawiać się zaczęły zabytki sztuki z wizerunkami patrona, jak przedstawiony na znaczku (po lewej) witraż autorstwa H. Clarka, znajdujący się na uniwersyteckim kościele przy University College w Clark (Irlandia)

   

Wg rozkazu cesarzowej Marii Teresy z 25 listopada 1763 r. na półwyspie bałkańskim (w dzisiejszej Serbii) zostało założone 3 wsie zasiedlone katolikami. jedna z nich otrzymała naZwę "Święty Hubert". Zasiedlili ją Niemcy
i Francuzi. Po wojnie w 1948 roku Serbowie połączyli wsie zakładając osadę Velke Selo. Poniżej przekaz nadany 30 VI 1939 roku z poczty w miejscowości Święty Hubert do Nowego Sadu.

 

   

Z okazji święta myśliwych, przypadającego 3 listopada, poczty i organizacje łowieckie wydają znaki pocztowe (stemple, znaczki, karty pocztowe) nawiązujące do tradycji hubertowskiej i upamiętniające wiele uroczystości
i imprez.

 
   
Emisje poczt Lichtenstejnu i Austrii poświęcone łowiectwu i ochronie przyrody z datownikami okolicznościowymi
o tematyce hubertowskiej.
   

   

3 listopada odbywają się imprezy hubertowskie. Po lewej kartka pocztowa i stempel dodatkowy z okazji poświęcenia kapliczki św. Huberta w Borzechowie z inicjatywy Oddziału Kociewskiego Klubu Kolekcjonera
i kultury Łowieckiej i Ignacego Stawickiego myśliwego - filatelisty.

   
W okolicach 3 listopada w całej Europie odbywają się liczne imprezy myśliwskie pod patronatem św. Huberta oraz polowania inaugurujące sezon łowiecki. Specyficznymi polowaniami są gonitwy za lisem, tzw. biegi św. Huberta, które organizatorzy dokumentują filatelistycznie.
   
"Gonitwy za lisem" stały się stałym elementem współczesnych regionalnych hubertusów.  
     
     
Biegi prowadzi doświadczony myśliwy i jeździec, tzw. master, który czuwa nad prawidłowym przebiegiem polowania. Do porozumiewania się służą rogi myśliwskie "par force"
     
     
     
     
Datowniki dokumentujące: wystawy filatelistyczne, wystawy łowieckie, festyny hubertowskie, konferencje
 i jubileusze organizacji myśliwskich.
     
Każdy okręg Polskiego Związku Łowieckiego obchodzi corocznie święto patrona. Wśród pamiątek z tych uroczystości coraz częściej pojawiają się z inicjatywy Klubu Kolekcjonera i Kultury Łowieckiej PZŁ walory filatelistyczne.
   
Karty i datowniki poświęcone: "Hubertusowi Spalskiemu", obchodom okręgowych hubertusów w okręgu łódzkim, siedleckim, pomorskim i chełmskim. W środku znaczki personalizowane projektów Andrzeja Lipki i Krzysztofa Mielnikiewicza
   

Św. Hubert patronuje krajowym i międzynarodowym organizacjom łowieckim. Wieniec św. Huberta jest oznaką Polskiego Związku Łowieckiego. Obowiązywała ona w latach 1947-1953 i ponownie od 1990 r.

   
   

Po lewej: datownik okolicznościowy z wieńcem św. Huberta i pierwsza w historii polskiej filatelistyki R-ka
o tematyce hubertowskiej, zaprojektowana przez Krzysztofa Mielnikiewicza z okazji XXI Krajowego Zjazdu PZŁ
i uchwalenia statutu. Po prawej całość pocztowa składająca się z całostki ze znaczkiem (oznaka PZŁ - wieniec św. Huberta) i datownika okolicznościowego wydanego z okazji 85 lecia PZŁ, wg  projektu Krzysztofa Mielnikiewicza.

   

 

U góry: znaczek spersonalizowany z atrybutami św. Huberta wydany z okazji jubileuszu  100-lecia PZŁ, projektu Krzysztofa Mielnikiewicza. Ten sam motyw na znaczku "envelo"

U dołu: Jeleń św. Huberta - logo PZŁ widnieje na licznych oznakach, plakatach, folderach wydawanych przez związek i jego organy. Poczta Polska S.A. Na wniosek Krzysztofa Mielnikiewicza i prof. dr. hab. Dariusza J. Gwiazdowicza, poparty pismem przez NRŁ, wydała znaczek pocztowy w ozdobnym arkusiku z wizerunkiem jelenia św. Huberta i z przywieszką informującą o jubileuszu, zawierającą symbol hubertowski. Podobny obraz zastosowała autorka projektu Agnieszka Sancewicz na datowniku okolicznościowym. Emisji towarzyszyła też kartka pocztowa beznominałowa, koperta FDC oraz folder okolicznościowy z wydanymi walorami oraz z informacjami o emisji.

 

 

 
 
 

Znaczki Monaco wydane z okazji kongresów CIC (Międzynarodowej Rady Łowiectwa) i frankatura mechaniczna włoskiej organizacji łowieckiej (Federazione Italiana Della Caccia) z postacią św. Huberta.
     

W Śliwicach w 2000 roku powstało "Bractwo św. Huberta" - stowarzyszenie kościelne przy kaplicy św. Huberta w Okoninach. zadaniem Bractwa jest pielęgnowanie kultu św. Huberta, krzewienie idei ochrony przyrody, nauczanie zasad etyki
i kultury w obcowaniu z przyrodą.

     
Psy świętego Huberta.

Święty Hubert polował z gończymi, hodował je także po zaprzestaniu polowań. Jego dzieło kontynuowali opaci
z klasztoru Andage (Saint Hubert). Psy wywodziły się od gończych celtyckich, które opaci, jako zapaleni myśliwi objęli swoją opieką. Dzisiejsze bloodhundy wywodzą się od psów św. Huberta.

     

Psy św. Huberta

     
Bloodhoundy wywodzące się od psów św. Huberta
     

Widzenie, podobne do hubertowskiego, mieli w latach późniejszych i inni myśliwi. Budowali oni w tych miejscach kościoły, nadawali miastom herby z krzyżem w porożu, nie tylko jelenia.

     

Herb Grodna ze skaczącym jeleniem mającym krzyż w porożu (krzyż jagielloński), ustanowił w 1444 roku Kazimierz Jagiellończyk, wielki książę litewski.

     

   

Herb Kowna (po lewej) wziął się na pamiątkę legendy, wg której myśliwi po zabiciu tura zauważyli krzyż w jego urożeniu. Spalili tura w ofierze bogom. Herb Perloi (w środku) - niewielkiego miasteczka na Litwie, słynącego
z tradycji łowieckich sięgających czasów ks. Witolda, wziął się na pamiątkę legendy o żubrze z krucyfiksem, który ukazał się myśliwemu polującemu wokół osady.

     

   

Krzysztof Mielnikiewicz

   
   

 

copyright: Krzysztof Mielnikiewicz

wszelkie prawa zastrzeżone

licznik odwiedzin: